Trwający obecnie w Polsce stan epidemii zmusza przedsiębiorców do weryfikacji podpisanych umów.
Przykładem mogą być umowy najmu w centrach handlowych. Ustawodawca wprowadził do polskiego porządku prawnego regulację zw. tarczą antykryzysową[1], w której w bezpośredni sposób ingeruje w stosunek najmu w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000m2. Przepis art. 15ze ustawy przewiduje wygaśnięcie wzajemnych zobowiązań stron umowy najmu, dzierżawy lub innej podobnej umowy w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia działalności w obiektach handlowych. Wygaśnięcie wzajemnych zobowiązań stron umowy najmu jest skuteczne od dnia wprowadzenia zakazu handlu. Wykładnia tego przepisu wskazuje, że stosunek najmu nadal łączy strony, jednak z mocy ustawy strony mogą powstrzymać się z wykonywaniem obowiązków wynikających z umowy najmu np. zapłatą czynszu.
Z chwilą zniesienia zakazu handlu umowy powinny być wykonywane na dotychczasowych zasadach.
Wiele kontrowersji budzi ust. 2 artykułu 15ze, który m.in. obliguje najemców do złożenia w ciągu trzech miesięcy od ustania zakazu handlu bezwarunkowej i wiążącej oferty woli przedłużenia obowiązywania umowy na dotychczasowych warunkach o okres obowiązywania zakazu przedłużony o sześć miesięcy.
Ostateczna decyzja przedłużenia umowy najmu zależy od najemcy, bowiem jeśli najemca nie złoży wynajmującemu oferty w ciągu 3 miesięcy od ustania zakazu handlu, wówczas ustawowe zapisy o wygaśnięciu wzajemnych zobowiązań stron w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia działalności w obiektach handlowych nie wiążą wynajmującego.
Galerie handlowe otwierają się 4 maja 2020 r. Wielu najemców musi w ciągu 3 miesięcy zdecydować o złożeniu bezwarunkowej i wiążącej oferty wynajmującemu.
Na zakończenie warto wspomnieć, że istnieje wiele kwestii niewyjaśnionych przez ustawodawcę. W mojej codziennej praktyce na bieżąco analizuję okoliczności danej sprawy i odpowiadam na zapytania najemców m.in. często w temacie wezwania wynajmującego do renegocjacji warunków umowy najmu w związku z nadzwyczajną zmianą stosunków.
[1] Obejmująca m.in. ustawę z dnia 02 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych ze zm.